Eierstokkanker

Deze pagina geeft inforn,atie over de verschiHende vormen van eierstokkanker, de symptomen en oorzaken van eierstokkanker en de behandelmogelijkheden.

Het lichaam bestaat uit miljoenen cellen. Elke cel bevat genen; een reeks instructies die de Gel vertellen hoe te groeien. te werken, te vermenigvuldigeri en at te sterven. Wanneer deze instructies verstoord zijn, kunrien normale cellen veranderen in kankercellen. Kankercellen kunnen te hard groeien, knobbels of kwaadaardige tumoren vormen en mogelijk naar andere delen van het lichaam uitzaaien.

Eierstokkanker is een gezwel van abnorniale, kwaadaardige cellen dat in de eierstokken begint. Eierstokkanker vormt 3% van de kankergevallen bij vrouwen, maar eist meer levens dan borstkanker.

Vormen van eierstokkanker
Eierstokken maken deel uit van het voortplantingsstelsei dat eicellen produceert. De eierstokken bestaan grotendeels uit drie soo1en cellen: epitheelcellen. stromacellen en kiemcellen. Elk van deze cellen kan zich ontwikkelen tot een ander soort tumor.

Epitheliale tumoren
Epitheliale tumoren groeien in de weefsellaag die het oppervlak van de eierstok bedekt. De meeste zijn goedaardig. Toch vormen kwaadaardige epitheliale tumoren ongeveer 90% van aile gevallen van eierstokkanker. Daarnaast worden sommige epitheliale tumoren beschreven ais niet zeor kwaadaardig. Deze epitheliale tumoren kornen vooral voor bij jonge vrouwen, groeien langzaam en zijn minder levensbedreigend.

Stromale tumoren
Stromale tumorenontstaan in de weef sels die de eierstok bijeen houden en produceren de hormonen Gestrogeen en progesteron.

Kiemceltumoren
Kiemceltumoren, die goed- of kwaadaardig kurnen zijn, groeien in de cellen die de elcelien vornien. Kwaadaardige kiemceltumoren zijn zeer zeldzaam. Er bestaan verschillende soorten kiemceltumoren: teratomen, dysgerminomen , endodermale-sinustumoren en choriocarcinomen.

Hoewel cie oorzaak van eierstokkanker onbekend is, zijn er theorieën dat vertoogde hornioonspiegels vóór en tijdens de ovulatie kunnen leiden tot de groei van abnormale cellen. Er zijn verschillende risicofactoren:

• Leeftijd is een risicofactor. Ongeveer de heift van de vrouweri bij wie eierstokkanker wordt vastgesteld, is 63 jaar of ouder.
• De Ieeftijd waarop een vrouw voor het eerst of voor het laatst menstrueerde is een factor, met oen groter risico voor vrouwen die begonnen te menstrueren toen ze jonger waren dan 12 of die in de overgang kwamen toen ze ouder waren dan 52.
• Daamaast lopen vrouwen die vóór hun 26ste een zwangerschap hebben uitgedragen minder risico op eierstokkanker en neemt het risico verder af met elke uitgedragen zwangerschap.
• Vrouwen met een eerste uitgedragen zwangerschap na hun 35ste of vrouwen die nooit een zwangerschap hebben uitgedragen, open meer risico op eierstokkanker.
• Zwaar$ijvige vrouwen (met eon OMI van ton minsto 30) hebben eon grotor risico op eierstokkanker.
• Er is cok een verhoogd risico veer vrouwen die:
  • een hormoonvervangende therapie voor oestrogeen hebben ondergaan met hoge doses of gedurende een lange tijd
  • een vruchtbaartieidsbehandeling hebben ondergaan
  • een spiraaltje gebruiken
  • Iijden aan het polycysteus-ovariumsyndroom
  • Roken
• Daamaast hebben vrouwen met bepaalde geornutaties meer kans op eierstokkanker. Deze genmutaties betreffen borstkankergen 1 (BRCA1). borstkankergen 2 (BRCA2) en het gen dat hot Lynch-syndroom veroorzaakt, dat meestal wordt geassocieerd met darmkanker.

Helaas is het moeilijk orn eierstokkanker vrcegtijdig te ontdekken. De symptomen van eierstokkanker doen zich ook voor bij andere ziekten, maar in hot geval van eierstokkanker komen ze vaker voor en zijn ze heftiger. Veel voorkomende symptomen zijn:

• Opgeblazen gevoel
• Bekken- of buikpijn
• Problemen met eten of snel een verzadigd gevoel hebben
• Dringend of vaak moeten plassen
• Rugpijn
• Constipatie
• Vermoeidheid
• Menstruatieveranderingen
• Pijn tijdens hot vrijen
• Maagklachten
• Opgezwollen buik
• Gewichtsverlies

Het ziekteverloop van eierstokkanker kan zeer varièren, afhankelijk van het soort tumor en het stadium. Maar ook de Ieeftijd blj de diagnose, de algemerie gezondheid van de patiënt en aridere lactaren spelen een rol.

Uitzaaiing

Naast de gevoigen voor de eierstokken kunneri eierstokkankercellen nabijgeiegen weefsei aantasten en via het bloed of de iymfekiieren naar andere delen van het Iichaam migreren, waar ze kunnen groeien en normaai weefsei vervangen tijdens een proces dat metastasis (uitzaaiing) wordt genoemd.

Eierstokkanker tast eerst de eierstokken aan, maar ais bet uitzaait, kan bet geheie voortpiantingssteisei worden aangetast. Ook kunnen nabijgeiegen organen, zoals de darm en ever, en verderaf geiegen organen en weefseis worden getroffen via metastasis.

Hoewel de behandeiplannen worden aangepast aan de unieke omstandigheden van eike patiënt, ondergaan de meeste vrouwen met eierstokkanker een operatie. De operatie wordt meestai gevoigd door chemotherapie of een andere therapie. in sommige gevailen vindt de chemotherapie piaats vóór de operatie.

Operatie

Een operatie, uitgevoerd door eere gekwaiificeerde gynaecoiogisch oncoloog, wordt gewoonljk gedaan voor zowei het diagnosticeren ais het behandelen van eierstokkariker. Vrouwen met bepaaide vomen van eierstokkanker in een vroeg stadium kunnen mogeiijk één eierstok behouden en biijven dus vruchtbaar, maar meestal worden beide eierstokken, de eiieiders, de baarmoeder. nabijgelegen iymfekiieren en een buikplooi genaamd het

omentum verwijderd. Ais de baarmoederhais 00k wordt verwijderd, wordt dit een totale hysterectomie genoemd. De chirurg gaat mogeiijk nog verder dan de baarrnoecier in een proces dat ‘debuiking’ wordt genoemd. Het doei is oni geen enkeie tumor groter dan 1 cm achter te laten en dit betekent dat soms delen van organen in de buurt van de eierstokken en baarmoeder moeten worden verwijderd, zoals bijvoorbeeld de daim, maag, lever, biaas, mitt en aivieeskiier.

Compiicaties voor het voortpiantingssteisel

Wanneer beide eierstokken en baarmoeder worden verwijderd is het niet meer mogeiijk orn zwanger raken. Door het verwijderen van de eierstokken begint ook de overgang, ais dit niet ai eerder is gebeurd. Seksueie bijwerkingen komen vaak voor. inciusief een verlaagd iïbido, vaginale droogheid. verkorte vagina en psychisch ongemak.

Complicaties voor het spijsverteringssteisei

Tijdens de operatie kan het noodzakeiijk blijken een deei van de darm te verwijderen orn de tumor te verkieinen. in sommige gevaiien kan de darm weer aaneen worden gehecht. Soms kunnen de uiteinden niet direct aaneen worden gehecht en maakt men de bovenkant van de darm vast aan een stoma of opening in de buik, orn zo ontiasting mogelijk te maken, Dit is een colostomie.

Complicaties voor de urinewegen

Bij een operatie van eierstokkanker moet soms ook een deei van de blaas worden verwijderd. Tijdens het genezingsproces van de biaas is mogeiijk een katheter nod 1g. Ais de biaas weer genezen is, kan de katheter worden verwijderd.

Chemotherapie

Chemotherapie volgt meestal na de operatie. Chemotherapie omvat het gebruik van antikankergerieesrniddelen. Bij eierstokkanker houdt dat in dat deze antikankergeneesmiddelen via een infuus in de bloedsomloop of in de buik worden gespoten orn de kankercellen te vemietigen of orn te voorkomen dat ze in en voorbij de eierstokken groeien Mogelijke bijwerkingen van chemotherapie zijn misselijkheid, haaruitval, verminderde eetlust, vermoeidheid, infectie en een verhoogd nsico op bloedingen De meeste bijwerkingen zijn tijdelijk

Bestraling

Bestraling wordt minder vaak gebruikt bij eierstokkanker. Deze behandeling bestaat uit röntgenstralen met hoge energie die gerict,t worden op kankercellen en tumoren doen krim pen.

De behandeling kan oak gerichte therapie omvatten, orn zo specifiek mogelijk de kankercellen te doden. zonder de nom ale cellen te beschadigen. Gerichte therapie omvat behandelingen met monokionale antilichamen en remmers van het enzym PARP (wat een rol speelt bij het repareren van schade aan het DNA).

Cok in het dagelijks leven kunnen mensen met eierstokkanker maatregelen nemen die een positief effect hebben op hun gezondheid en die de symptomen van de ziekte tegengaan.

Voedingspatroon

Voor vrouwen met eierstokkanker is een goed voedingspatroon en het drinken van veel yacht erg belangrijk. Dit heipt orn energie te krijgen, zo gezond mogelijk te blijven en orn constipatie en diarree te voorkomen; twee aandoenirigen die vaak voorkomeri tijdens de behandeling van kanker.

Beweging

Waar mogelijk kan regelmatig bewegen helpen de stemming te verbeteren, Het bevordert bovendien de bloedsomloop.

Infectie voorkomen

Tijdens de behandeling is het belangrijk orn het infectierisico te beperken. Het is daarom verstandig orn regelmatig de handen te wassen grote menigten te verrnijden en snijwondjes en schaafwondjes te voorkornen.